Masyw Slęży

Dom Turysty Na lęży

Dom Turysty ''Na Ślęży''
Dom Turysty "Na Ślęży"
ul. Armii Krajowej 13, 55-050 Sobótka

Dom Turysty PTTK na Ślęży - obiekt turystyczny (do niedawna schronisko turystyczne) położony na szczycie Ślęży, na wysokości 718 metrów n.p.m., noszący imię Romana Zmorskiego.

Pierwszy obiekt na górze powstał w 1837 - był to mały drewniany domek, nazywano Mosshaus lub Mosshütte (Maszany Domek), działający jedynie w lecie. Obok schroniska uruchomiono kawiarnię. Ślęża była popularnym celem turystów i wkrótce ruch turystyczny się zwiększył - dla jego obsługi wybudowano w lata 1851-1852 nowe (później określane jako "stare" - Alte Baude) schronisko: również było drewniane i reprezentowało modny wówczas styl szwajcarski (zwłaszcza pierwsze piętro; parterowa część posiadała podcienie). Znajdowało się między dzisiejszym schroniskiem a kościółkiem.

Niedługo po otwarciu obiekt rozbudowano, ale i on powoli stawał się za ciasny. Po odrzuceniu pomysłu kolejnej rozbudowy starego budynku zdecydowano się w 1902 na nowe, murowane schronisko piętrowe z podmurówką (Neue Baude). Powstało ono pod patronatem Ślężańskiego Towarzystwa Górskiego (Zobtengebirgsverein, ZGV) z Sobótki. Projektantem został Karl Klimm, a budowę sfinansował Georg Haase, właściciel E. Haase, Lagerbierbrauerei, przy ul. Krakowskiej 88-106, największego browaru z Wrocławia. Budowę rozpoczęto 22 maja 1907, a zakończono rok później i uroczyście otwarto 23 maja 1908 przy udziale licznych gości oraz zgromadzonych turystów.

Jednym z najciekawszych pomieszczeń było tzw. Pustelnia Ślężańska (niem. Zobtenklause), czyli sala ZGV - w bogato urządzonym wnętrzu, wśród licznych myśliwskich trofeów, spotykali się członkowie Towarzystwa. Zachowała się częściowo oryginalna stolarka. Dziś nosi nazwę Sali Rycerskiej.

Po II wojnie światowej budynek nowego schroniska przejęło Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze z Wrocławia, natomiast stare stopniowo niszczało i rozebrano je w latach 50. XX wieku. W latach 60. przebudowano nowe schronisko, likwidując m.in. taras przy wejściu.

W 1967 budynek został nazwany imieniem Romana Zmorskiego, który przebywał na Ślęży w 1848 i wpisał się do księgi pamiątkowej.

Przed kilkoma laty oficjalnie zmieniono jego kategorię na Dom Turysty - w wyniku tego zabiegu budynek funkcjonuje na innych zasadach niż schroniska PTTK (m.in. nie obowiązuje w nim regulamin PTTK). Obecnie obiekt z niejasnych przyczyn nie udziela noclegów i prowadzi tylko działalność gastronomiczną.Ze względu na bliskość Wrocławia (30 km), Świdnicy i Dzierżoniowa rozwinięta turystyka weekendowa i świąteczna. Masyw i jego okolice pokryte są dość gęstą siecią szlaków turystycznych. Istnieją dwie ścieżki archeologiczne oznaczone symbolem ślężańskiego niedźwiedzia i szlaki rowerowe. Na szczycie telekomunikacyjna stacja przekaźnikowa z masztem o wysokości 136 m, Dom Turysty PTTK im. Romana Zmorskiego, kościół pw. Najświętszej Marii Panny, słabo widoczne ruiny zamku i dwunastometrowa wieża widokowa, z której rozciąga się wspaniała panorama Niziny Śląskiej z pobliskim Jeziorem Mietkowskim i nieco odleglejszym Wrocławiem oraz Sudetów (zwłaszcza Gór Sowich). U stóp góry miasteczko Sobótka.